14. september 2011


Her er to telemarkskniver som jeg tidligere har vist bilder av:

Først en som jeg viste i 2007, og der jeg nylig fikk forslag på knivmakernavn.

Og så en som jeg viste i 2008, og som har godt av å bli studert sammen med den andre. Jeg har plassert den nederst i artikkelen.

6. september 2011


Jarand Reffelbrek?


Her er en kniv som jeg viste bilder av for fire år siden. Jeg visste ikke hvem som har laget den, og det har ikke kommet noen navn siden, før nå i sommer. Da fikk jeg en mail fra Dag Rorgemoen, direktør på Vest-Telemark museum, med forslag på hvem knivmakeren kan ha vært.

Først gjentar jeg artikkelen som den sto, og deretter tar jeg inn Rorgemoens innspill.



4. september 2007


Hvem laget denne?


Børge Botnen i Verdal viste meg denne kniven som en nabo av ham eier, og lurte på hva det var. Som så ofte var svaret at jeg aner ikke.

Jeg har sett noen få av dem som ser ut omtrent som dette. De varierer litt i skjæringen, men er ellers nesten like. Pene kniver med fullt av Telemark-detaljer. Ikke av de største praktstykkene, men slett ikke verst heller, og det hadde jo vært bra å vite hvem som laget dem.



De har skaft og slire i utskåret tre, kanskje bjørk. Denne har sølvholker stemplet 830S, og kraftfull, noe ustø gravering i Kleppo-stil, med trambulerte bunner.


Usignert blad av Tarjei Haugo-type. Fra Haugo selv, enda det er uten stempel? Neppe. På de Haugo-bladene jeg har, går smelloppen rett ned mot bladryggen i forkant, mens den på dette bladet skrår ned mot bladryggen.




Noen som vet noe?





















6. september 2011


Jarand Reffelbrek?


Dag Rorgemoen hadde funnet det jeg skrev om denne kniven, og sendte meg en mail:

"Denne artikkelen har ikkje eg sett på før, og når eg las den kom eg til å tenke på Jarand Reffelbrek. Om eg skulle gje eit råtips om kven som har gjort kniven, så kan det vere han. Veit ikkje om du har skrive om han før eller kjenner til han, men han må ha gjort nokre knivar – og sjølv om dei ikkje er topparbeid, er dei likevel artige.

Me har skrive litt om Jarand i Kleppoboka s.118-119. Han budde på nabogarden til Kleppo, og lærte ein del direkte av Bjørn. Jarand skar også litt i tre.

Ut frå bileta er det ein del ting eg merkar meg, som i alle fall gjere at eg ikkje trur me skal så langt frå husa på Kleppo:

• Mønsteret i gravering på skaftholken og øvre slireholk. Likar ikkje heilt den trambulerte botnen og at det er ei så rufsute gravering, men dette kan godt vere eit prøvearbeid der Bjørn har sete i nærleiken. Men: Dei andre knivane eg har sett av Jarand har hatt ei grunnare gravering.
  
  
• Øvre slireholk er av ein litt smalare type som ein finn på ein del av Bjørns reparasjons- eller bastardarbeid. Har sett ein trekniv med liknande. Det næraste ein kjem av dei avbilda knivane i boka er vel på side 73 – sjølv om dei ikkje er innertiar.
  
  
• Sylvstempelen er lik Bjørns.
  
  
• Oppheng lik Kleppo.
  
  
• Doppsko mykje lik Kleppo i utforming, sjølv om den runda ”viki” ikkje er så vanleg. Naglen som manglar finn me også på Bjørns knivar (messingknivane, beinkniv, trekniv).
  
  
• Blad? Ikkje noko opplysningar ut over det du kjem med.
  
  
• Rosene i slire og skaft får meg også til å tenke Jarand, sjølv om dei ut frå form kan vere laga av mange.
  

Som du ser har eg ikkje noko sikker knagg å henge det på, men kjenner meg trygg på at Bjørn ikkje kan ha vore langt unna. Jarand veit me lærte direkte – han var husvarm på Kleppo. Eg trur kniven er for gamal til å vere nevøen Gjermund Kleppo som også lærte direkte, og så mange andre kandidatar veit eg ikkje."




Reffelbrek her også?


Knut Myhrvold tipset meg om denne kniven som jeg la ut her i 2008, og mente at den også burde tas med i diskusjonen om hvilke kniver Jarand Reffelbrek kan ha laget. Den hadde jeg helt glemt.


Graveringen er av Kleppo-type, og holkene ser ut til å ha sittet på hele tiden. Treet er litt primitivt, men sølvet er ikke verst gravert.

Gravert av en Kleppo? Eller kunne Reffelbrek såpass som dette?

Treet er vel kanskje ikke fra samme mann som sølvet. Skjæringen er grunnere og svakere tegnet og utført enn på forrige kniv. Men det vi altså har her også, er en utskåret trekniv med gravering der ". . . Bjørn ikkje kan ha vore langt unna".










I denne graveringen er vi enda nærmere Bjørn Kleppo enn vi var i forrige kniv.

Dag Rorgemoen likte ikke helt den trambulerte bunnen på den forrige. Da liker han den vel ikke her heller.

Hvis den andre kniven er fra Jarand Reffelbrek, er det ikke da mulig at denne også kan være det?

Er det noen som mener noe? Eller som har en mer eller mindre sikker Reffelbrek hjemme?